Poznańska Katedra - perła architektury i historia Polski

Wprowadzenie

Poznańska Katedra, oficjalnie znana jako Bazylika Archikatedralna Świętych Apostołów Piotra i Pawła, jest jednym z najważniejszych zabytków Polski i jest uważana za miejsce narodzin państwa polskiego. Katedra ta, położona na wyspie zwanej Ostrów Tumski w Poznaniu, otoczona korytem Warty i Cybiny, sięga samych początków chrześcijaństwa w Polsce, II połowy X wieku

Historia

Na miejscu obecnej katedry gotyckiej, zbudowano w roku 968 pierwszy kościół katedralny p.w. św. Piotra, murowany z okrzesków martwicy łąkowej i granitu, tynkowany, dł. około 48 metrów. Badania archeologiczne przeprowadzone w 1946 roku odsłoniły liczne fragmenty pierwotnej katedry poznańskiej, co pozwala ustalić, iż wzniesiona została jako bazylika trójnawowa z prezbiterium zamkniętym absydą, z zachodnim masywem wieżowym, mieszczącym dwudzielną emporę, wspartą na okrągłym filarze. Posiadała atrium, w którym odkryto relikty płyty z zaprawy wapiennej, tzw. misy chrzcielnej i krypty grobowe, identyfikowane przez badaczy jako prawdopodobne groby monarsze: księcia Mieszka I i króla Bolesława Chrobrego.

Po zniszczeniu preromańskiej świątyni (w latach 1034-1038), powstaje nowy kościół katedralny, murowany z kostki granitowej, z detalem architektonicznym z piaskowca i granitu, pokrywający się w znacznej mierze z fundamentami pierwszej katedry. Odkryte liczne elementy tej budowli romańskiej z II połowy XI wieku świadczą o wysokiej kulturze jej inwestorów i budowniczych 1. Katedra romańska, przebudowana w XIII wieku, zastąpiona została gotycką, wzniesioną w XIV i XV wieku. Była to budowla okazała, z nowym prezbiterium z piękną galerią tryforyjną, ambitem i wieńcem kaplic. Strawił ją pożar w roku 1622, zostawiając nagie mury świątyni z przepalonymi sklepieniami 1.

Po pożarze w roku 1772 katedra otrzymała nowy wystrój wnętrza i elewację w stylu neoklasycznym, dzieło architekta Efraima Schroegera, przebudowaną następnie przez Solariego w końcu XVIII wieku i tak przetrwała do drugiej wojny światowej 1. Ostatni pożar katedry 15 lutego 1945 roku 22, powstały podczas prowadzonych walk o Ostrów Tumski zniszczył ją w 65%. Ocalał jedynie wieniec kaplic, częściowo uszkodzonych. Zniszczenie świątyni i podjęte prace przy odbudowie katedry odsłoniły jej gotycki elementy, co przemówiło za tym, by podjąć szczęśliwą decyzję regotyzacji katedry 1. Główny trzon odbudowanej katedry zachował wszystkie cechy gotyckiej budowli z I połowy XV wieku: frontową ścianę z nowym szczytem i dwie wieże z masywnymi skarpami, zakończone odtworzonymi późnobarok.

Wnętrze katedry Poznanskiej jest bogate i zróżnicowane, odzwierciedlając różne style i epoki artystyczne. Oto niektóre z najciekawszych elementów, które można tam zobaczyć:

• Poliptyk Górowski - to gotycki ołtarz główny z XIV wieku, pochodzący z Góry Śląskiej. Składa się z pięciu części, z których środkowa przedstawia sceny z życia Maryi i świętej Katarzyny.

• Grobowce Piastów - to krypty pod prezbiterium, gdzie spoczywają prochy pierwszych władców Polski, takich jak Mieszko I, Bolesław Chrobry, Przemysł II i Kazimierz III Wielki. Można tam też zobaczyć romańskie kolumny i średniowieczne freski.

• Sklepienia gwiaździste - to gotyckie sklepienia nawy głównej i prezbiterium, ozdobione malowidłami z motywami roślinnymi i heraldycznymi. Sklepienia są podtrzymywane przez smukłe filary z kapitelami3.

• Witraże - to barwne okna z przedstawieniami biblijnymi i historycznymi, wykonane w różnych technikach i stylach. Największy i najpiękniejszy witraż znajduje się na ścianie szczytowej, nad portalem gotyckim. Jest to dzieło prof. Taranczewskiego z 1956 roku, przedstawiające scenę Zesłania Ducha Świętego.

• Organy - to monumentalny instrument muzyczny z 1876 roku, zbudowany przez firmę Walckera z Ludwigsburga. Organy mają 101 głosów i ponad 6000 piszczałek, a ich brzmienie jest uznawane za jedno z najlepszych w Polsce.

Poznanska Katedra - perła architektury i historia Polski

Poznanska Katedra, zwana też Bazyliką Archikatedralną Świętych Apostołów Piotra i Pawła, jest najstarszym zachowanym budynkiem w Poznaniu i jednym z najważniejszych zabytków Starego Miasta. Jej historia sięga X wieku, kiedy to została zbudowana jako pierwsza siedziba biskupstwa misyjnego w Polsce. Od tego czasu była świadkiem wielu wydarzeń, które kształtowały losy kraju, takich jak chrzest Polski, koronacje królewskie, pożary, zniszczenia i odbudowy. W jej podziemiach spoczywają prochy pierwszych władców z dynastii Piastów oraz wielu hierarchów kościelnych. Katedra jest też miejscem kultu religijnego i artystycznego, w którym można podziwiać bogate wyposażenie wnętrza, w tym ołtarze, obrazy, rzeźby, witraże, organy i relikwie.

Architektura Poznanskiej Katedry jest zróżnicowana i odzwierciedla różne style i epoki, w których była budowana i przebudowywana. Pierwotnie była to trójnawowa bazylika przedromańska z okazałym westwerkiem, nawiązującym do cesarskiej architektury Ottonów. Po zniszczeniu przez najazd czeski w 1038 roku, została odbudowana w stylu romańskim, z silnie rozbudowanym westwerkiem, symbolizującym odbudowę dziedzictwa Bolesława Chrobrego. W XII wieku przeszła gruntowną przebudowę romańską, w której nadbudowano nową konstrukcję na starych murach. W XIII wieku dodano wczesnogotyckie prezbiterium, będące jednym z najwcześniejszych przejawów gotyku w Polsce. W XIV wieku wybudowano po stronie południowej kaplicę Królewską, ufundowaną przez Przemysła II. W XV wieku podwyższono nawy boczne i dobudowano gotyckie sklepienia. W XVI wieku dodano renesansowe detale, takie jak portale, balustrady i stalle. W XVII wieku powstały barokowe kaplice boczne, tworzące wieniec wokół korpusu nawowego. W XVIII wieku zbudowano barokową fasadę frontową i dwie wieże. W XIX wieku dokonano neogotyckiej restauracji, podczas której odsłonięto romańskie i gotyckie elementy. W XX wieku katedra została zniszczona podczas II wojny światowej i odbudowana w latach 1946-1956, przywracając jej pierwotny kształt i charakter.

Fotograf architektury znajdzie w Poznanskiej Katedrze wiele ciekawych motywów i perspektyw do uwiecznienia na zdjęciach. Można zrobić zdjęcie fasadzie frontowej z jej symetrycznymi wieżami i rzeźbami świętych. Można też sfotografować wnętrze katedry z jej imponującymi sklepieniami, ołtarzami i witrażami. Można też zrobić zdjęcie podziemiom katedry, gdzie można zobaczyć grobowce Piastów, romańskie kolumny i średniowieczne freski. Można też zrobić zdjęcie katedrze z zewnątrz, z różnych stron i odległości, pokazując jej związek z otoczeniem, takim jak Ostrów Tumski, Warta i Stary Rynek. Każde zdjęcie będzie świadczyć o bogactwie i pięknie architektury Poznanskiej Katedry, która jest perłą historii i kultury Polski.

Główna fasada

"Matka Polskich kościołów"

Poznanska Katedra to nie tylko świątynia, ale też pomnik historii i kultury Polski, który zachwyca swoim bogactwem i pięknem.

oficjalna strona internetowa: https://www.katedra.archpoznan.pl/

Katedra Poznańska

Ciekawe fakty:

• Katedra Poznańska jest najstarszą katedrą w Polsce, zbudowaną ponad tysiąc lat temu, wkrótce po chrzcie Polski w 966 roku.

• W podziemiach katedry znajdują się relikty pierwszej świątyni preromańskiej oraz baptysterium, czyli misy chrzcielnej, która być może była miejscem chrztu Mieszka I.

• Katedra była wielokrotnie niszczona i odbudowywana w różnych stylach architektonicznych. Obecnie ma formę gotycką, z elementami romańskimi, barokowymi i neoklasycznymi.

• W katedrze znajdują się groby pierwszych władców Polski, takich jak Mieszko I, Bolesław Chrobry, Przemysł II czy Kazimierz III Wielki. W Złotej Kaplicy można podziwiać sarkofagi z brązuz ich podobiznami.

• W katedrze można zobaczyć również wiele cennych zabytków sztuki, takich jak gotycka rozeta z witrażem, barokowe organy z XVIII wieku, romańska kolumna św. Piotra z XII wieku czy gotycki krucyfiks z XIV wieku.

Podsumowanie

Poznańska katedra to nie tylko ważne miejsce sakralne, ale także fascynujący przykład gotyckiej architektury. Jej historia i architektura przyciągają wielu miłośników architektury, a także pasjonatów fotografii. Odwiedzając katedrę, można przenieść się w czasie i odkryć piękno i majestat tej imponującej budowli. Dla fotografów architektury jest to również doskonałe miejsce do eksploracji i uwiecznienia niezwykłych detali i atmosfery. Poznańska katedra to z pewnością jedno z najważniejszych miejsc w Polsce dla wszystkich, którzy interesują się historią, architekturą i fotografią.